Z wielkim żalem i smutkiem żegnamy
naszą wspaniałą Koleżankę
Członka Honorowego PTTK
Barbarę Janinę Guzik
(1939−2022)
profesora Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, byłą wiceprezydent miasta Krakowa, zasłużoną działaczkę Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, krajoznawcę, przewodnika po Krakowie, byłą wiceprezes Zarządu Oddziału Krakowskiego PTTK i członka honorowego tego Oddziału.
Na co dzień, w środowisku krakowskim PTTK była Basią i to od 60 lat. Był to czas Jej różnorodnych działań w Oddziale Krakowskim PTTK, wcześniej w Zarządzie Okręgu, a po zmianach organizacyjnych w Zarządzie Wojewódzkim PTTK.
Początkiem była rodzinna Stobierna – urokliwie położona na Pogórzu Ciężkowickim wieś, skąd po ukończeniu szkoły podstawowej wędrowała pieszo około 9 km do gimnazjum w Dębicy. Może to były pierwsze wędrówki, jakże jednak trudne dla 13-letniej dziewczynki. Potem studia w Krakowie: Wyższa Szkoła Pedagogiczna i Uniwersytet Jagielloński.
Po ukończeniu studiów była praca zawodowa: w PZU, w krakowskim szkolnictwie podstawowym i średnim, w Wyższej Szkole Pedagogicznej (dzisiaj Uniwersytet Pedagogiczny); doktorat; Urząd Miasta Krakowa (wiceprezydent w latach 1975–1986) i znów powrót na uczelnię – praca naukowa, dydaktyczna, społeczna, pisanie rozprawy habilitacyjnej.
Do Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego wstąpiła w 1962 r. Fascynacja poznawczym charakterem wędrówek skłoniły Ją do działań, szczególnie wśród uczniów i nauczycieli, a credo tej decyzji zawarte było w słowach Aleksandra Janowskiego: „przez poznanie do umiłowania – przez umiłowanie do czynów ofiarnych”. To nie tylko funkcje, to przede wszystkim wielokierunkowa działalność merytoryczna, której efekty czytelne są w Krakowie do dzisiaj. Gdy mowa o Centralnym Ośrodku Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie, nie wymienia się Jej nazwiska, ale ono tam tkwi. To dzięki Niej COTG PTTK ma siedzibę na Jagiellońskiej. Muzeum PTTK „Rydlówka” to było Jej oczko w głowie – środki na remonty, a także troska o stronę merytoryczną (od 1975 r.). Oddziałowi Krakowskiemu PTTK, dzięki Jej zabiegom, przyznano budynek przy ulicy Sławkowskiej – nie zrealizowano jednak w związku ze zmianami społeczno-politycznymi w 1989 r.
Różne były Jej formy działania na rzecz młodzieży – to organizowanie różnego typu imprez, konkursów, wycieczek dla młodzieży wszystkich typów szkół w ówczesnym województwie krakowskim, a przez kontakt z gronem nauczycielskim efekty były znaczące i wymierne.
Wieloletni współudział Barbary Guzik (jako wiceprezydent miasta Krakowa) w organizowaniu Krakowskich Dni Turystyki przez Oddział Krakowski PTTK (od 1977 r.) w ramach Światowego Dnia Turystyki nadawały imprezie odpowiedniej rangi i znaczenia nie tylko w Krakowie, również w ówczesnym województwie krakowskim. W miejsce Krakowskich Dni Turystyki wprowadzono Europejskie Dni Dziedzictwa, których głównym inicjatorem i koordynatorem w latach 2000 i 2001 była Basia Guzik. To były znaczące wydarzenia kulturalne dla Krakowa i województwa, w których PTTK było instytucją wiodącą.
Współudział, aktywne uczestnictwo w wielu spotkaniach, naradach, konferencjach, sympozjach, itp. na szczeblu lokalnym, wojewódzkim i krajowym (również poza PTTK), jak w organizacji 100-lecia Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w 2006 r., Sejmiku Przedkongresowego w 2010 r., w kongresach krajoznawczych, też naznaczane były osobowością Basi.
Mając uprawnienia przewodnika miejskiego po Krakowie, często jako wiceprezydent Krakowa, oprowadzała różne oficjalne delegacje przebywające w Krakowie. Przez wiele lat prowadziła wykłady na kursach dla przewodników, seminariach i różnych spotkaniach organizowanych przez PTTK. Tematyką było głównie krajoznawstwo i turystyka krajoznawcza, tak od strony merytorycznej, metodyczno-dydaktycznej, organizacyjnej, jak i społecznej.
Jako nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie – wcześniej Akademii Pedagogicznej – wiele prac licencjackich i magisterskich było ukierunkowanych z Jej inicjatywy na problematykę regionalną ze szczególnym podkreśleniem walorów krajoznawczych. Prace te często wykorzystywane były przez władze lokalne.
Przy Jej współudziale, a właściwie z Jej inicjatywy, powstała Pracownia Edukacji Regionalnej Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, która między innymi wydawała opracowania naukowe na tematy krajoznawcze. Jej opracowania naukowe czy też popularnonaukowe można znaleźć w różnych wydawnictwach, również PTTK-owskich.
Była przewodnikiem po Krakowie od 1964 r., instruktorem krajoznawstwa Polski od 2007 r.
Za swoją działalność naukową, pedagogiczną i społeczną była wielokrotnie odznaczona i wyróżniona, między innymi: Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, złotą odznaką „Zasłużony Działacz Turystyki”, „Medalem Komisji Edukacji Narodowej”, Złotą Odznaką „Za Pracę Społeczną dla Miasta Krakowa”, Złotą Odznaką „Za Zasługi dla Ziemi Krakowskiej”, Złotą Honorową Odznaką PTTK, złotą odznaką „Zasłużony w Pracy PTTK wśród Młodzieży”. W roku 2013 na XVIII Walnym Zjeździe PTTK w Warszawie została uhonorowana godnością Członka Honorowego PTTK.
Barbara Guzik była lubiana i ceniona, rzetelna w swoich działaniach, życzliwa i uczynna. W Zmarłej traci nasze Towarzystwo wybitną osobę, niezwykle zaangażowaną w działalność społeczną, szczególnie zasłużoną dla Muzeum Regionalnego PTTK „Rydlówka” i akcji „PTTK dla Krakowa”.
Cześć Jej Pamięci!
Władze Naczelne Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego
