Z wielkim żalem i smutkiem zawiadamiamy,
że w dniu 16 grudnia 2021 r.
zmarła nasza wspaniała Koleżanka
Członek Honorowy PTTK
Jadwiga Kuśmierek
(1922−2021)
Gorąca patriotka wyrażająca swoją miłość walką i pracą. Porucznik Armii Krajowej ps. „Czarna Hańcza”. Wybitna działaczka społeczna w sferze ekologii i ochrony środowiska przyrodniczego w Polsce. Wieloletnia, niezwykle aktywna działaczka społeczna Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, wielce skuteczna animatorka społecznych działań ekologicznych na Pomorzu.
Po II wojnie światowej zamieszkała w Gdańsku. Magister inżynier chemii po Politechnice Gdańskiej, pracownik naukowo-badawczy. Harcerka.
W czasie II wojny światowej działała w konspiracji, była łączniczką i sanitariuszką w Szarych Szeregach, a następnie w Wojskowej Służbie Kobiet ZWZ–AK.
Członek Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego od 1952 r. Sekretarz Klubu Turystyki Pieszej PTTK „Bąbelki” w Gdańsku w latach 1964‒1966. Członek Zarządu Okręgu PTTK w Gdańsku w latach 1960‒1968 i Zarządu Wojewódzkiego w latach 1976‒1985. Członek Komisji Turystyki Pieszej Zarządu Okręgu PTTK w Gdańsku w latach 1964‒1968. Przewodnicząca Komisji Ochrony Przyrody Zarządu Okręgu PTTK od 1968 r., następnie Komisji Ochrony Przyrody Zarządu Wojewódzkiego PTTK do 1991 r., a później Komisji Ochrony Przyrody przy Regionalnym Ośrodku Programowym PTTK w Gdańsku. Była członkiem założycielem Oddziału Regionalnego PTTK w Gdańsku i członkiem prezydium pierwszego Zarządu tego Oddziału, powstałego w 1998 r.
Członek Zarządu Głównego PTTK w latach 1981‒1985. Szczególnie zasłużona w dziedzinie ochrony przyrody i środowiska naturalnego. Członek Komisji Ochrony Przyrody Zarządu Głównego PTTK od 1975 r. do 2010 r., a w latach 1981–1986 wiceprzewodnicząca tej Komisji, później prowadząca kronikę Komisji.
Popularyzatorka krajoznawstwa i turystyki, zwłaszcza pieszej. Współorganizatorka sieci społecznych Strażników Ochrony Przyrody. W swoim dorobku ma również kartotekę zabytków województwa gdańskiego, którą wykonała wspólnie z Henrykiem Augustowskim, przewodniczącym Okręgowej Komisji Opieki nad Zabytkami przy Zarządzie Okręgu PTTK w Gdańsku.
Aktywność Jadwigi Kuśmierek w kierunku szerzenia wiedzy ekologicznej w Polsce była imponująca. Była współautorką między innymi takich publikacji, jak: „W kręgu Kociewia. Wokół Wierzycy i Wietcisy”, „W kręgu przyrody Dolnego Powiśla”, „Z biegiem Wisły”, „Nad Bałtykiem. Ciekawostki przyrodnicze gmin nadmorskich województwa gdańskiego”. Opublikowała wiele artykułów o tematyce krajoznawczej i proekologicznej, między innymi w: „Jantarowych Szlakach”, „Pomorskim Informatorze Turystycznym PTTK”, „Gawronie”, Roczniku Krajoznawczym PTTK „Ziemia Gdańska”, „Gdańskich Zapiskach Historyczno-Społecznych”, Nad Wisłą”. Były to takie między innymi artykuły, jak: „Mirachowskie lasy”, „Przyrodnicze obiekty chronione na terenie woj. pomorskiego”, „Ciekawostki przyrodnicze Kociewia”, „Władysław Szafer (1886–1970)”, „Ptasie ostoje w województwie pomorskim”, „Wędrówki szlakiem cennych przyrodniczo obiektów w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym”, „Magia drzew”, „2008 – Rok Przyrody w PTTK” oraz wiele innych. Była członkiem-korespondentem Wielkopolskiego Klubu Publicystów Krajoznawczych. Zasiadała w kolegium redakcyjnym „Jantarowych Szlaków”. Była honorowym członkiem Stowarzyszenia Autorów Polskich.
Mało jest osób, które w swej działalności osiągnęły tak wiele. Dzięki jej społecznemu zaangażowaniu organizowane były corocznie imprezy edukacyjne w zakresie szerzenia wiedzy ekologicznej. Prowadziła prelekcje dotyczące zabytków przyrody Pomorza Gdańskiego i związanych z nimi legend, Wisły jako europejskiego korytarza ekologicznego, parków narodowych, projektowanych rezerwatów przyrody, jak na przykład Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie. Uczestniczyła i prowadziła sesje, na przykład „Człowiek i jego środowisko naturalne w województwie gdańskim”, prezentowała barwne diapozytywy swego autorstwa podczas przeglądów kolorowych przezroczy, zdobywając w 1971 r. trzecie miejsce za przezrocza pt. „Białe Góry”. Dzięki jej wciąż nie gasnącemu zaangażowaniu odbywały się seminaria o charakterze ogólnopolskim i lokalnym, między innymi: „Rok Przyrody w PTTK, „Spotkania u źródeł rzek”, „Przyroda Doliny Dolnej Wisły”, „Zielone Płuca Polski”, „Polacy na forum międzynarodowym w ochronie przyrody”, „Religie a przyroda”. Była współorganizatorką 41. Zjazdu Działaczy Ochrony Przyrody PTTK Województwa Pomorskiego „Dolina Dolnej Wisły ‒ 2008”. W samym tylko 2008 r., w wieku 86 lat, Jadwiga Kuśmierek przygotowała trzy turnieje przyrodnicze dla młodzieży, 17 prelekcji z pokazami multimedialnymi, a także zorganizowała i poprowadziła 29 wycieczek przyrodniczych.
Jadwiga Kuśmierek aktywnie uczestniczyła również w działaniach społeczności lokalnej, biorąc udział w pracach AGENDY 21 w Gdańsku, społecznym forum zajmującym się ekorozwojem Gdańska.
Była społecznym opiekunem zabytków, instruktorem krajoznawstwa Polski, Honorowym Instruktorem Ochrony Przyrody, Honorowym Przodownikiem Turystyki Pieszej.
Za swoją walkę i pracę społeczną w dziedzinie rozwoju i upowszechniania krajoznawstwa i turystyki została odznaczona i wyróżniona między innymi: Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Armii Krajowej, Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką „Zasłużony Działacz Turystyki” w stopniu złotym, Odznaką „Weteran Walk o Niepodległość”, odznaką „Za Opiekę nad Zabytkami”, Medalem Prezydenta Miasta Gdańska, Złotą Honorową Odznaką PTTK, Medalem Za Wybitne Zasługi w Krzewieniu Krajoznawstwa.
W roku 1990 na XII Zjeździe Krajowym PTTK w Warszawie została uhonorowana godnością Członka Honorowego PTTK.
Jadwiga Kuśmierek swoją aktywną działalność społeczną na polu działań proekologicznych łączyła ze wspaniałą postawą osobistą ‒ skromnością, pełnym oddaniem i zaangażowaniem. Działała na rzecz szerzenia wiedzy ekologicznej, racjonalnego korzystania z zasobów przyrody oraz krzewienia idei zachowania jej wartości dla przyszłych pokoleń. Czyniła to z pasją i urzekającą żarliwością.
Cześć Jej Pamięci!
Władze Naczelne Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego
Uroczystości pogrzebowe odbędą się w czwartek 23.12.2021 r. − o godz. 12:00 odprawiona zostanie msza św. w kościele pw. Wniebowstąpienia Pańskiego (os. Żeromskiego) w Żyrardowie, po której nastąpi odprowadzenie na miejscowy cmentarz
